MMA tarixində Top 10 döyüş: Əfsanəvi qarşılaşmalar

Giriş: MMA tarixinin unudulmaz anları

Qarışıq Döyüş Sənətləri (MMA) tarixi bir çox unudulmaz qarşılaşmalarla doludur. 2025-ci ilə qədər MMA tarixinin ən yaxşı 10 döyüşünü seçmək çətin olsa da, bu məqalədə idman dəyəri, tarixi əhəmiyyəti və tamaşaçı təsiri baxımından ən əfsanəvi qarşılaşmaları təqdim edirik.

Azərbaycan MMA Federasiyasının şərh mütəxəssisi Murad Həsənov qeyd edir: “Bu döyüşlər sadəcə idman yarışı deyil, həqiqi döyüş sənəti tarixini əks etdirən hadisələrdir”.

1. Jon Jones vs Alexander Gustafsson I (UFC 165, 2013)

Tarix və yer: 21 sentyabr 2013, Toronto, Kanada

Nəticə: Jones qərar ilə qalib gəldi (48-47, 48-47, 49-46)

Döyüşün əhəmiyyəti: O vaxta qədər məğlubedilməz sayılan Jon Jones ilk dəfə ciddi müqavimətlə üzləşdi. Gustafsson Jones-un heç vaxt yerə salınmadığı statistikasını pozaraq onu yerə saldı və bütün 5 raund ərzində ciddi mübarizə apardı. Hər iki döyüşçü xəstəxanaya yerləşdirildi və bu qarşılaşma yarımağır çəki tarixinin ən yaxşı döyüşü adlandırıldı.

Ən yaddaqalan an: 4-cü raundda Gustafsson-un yorulmasına baxmayaraq, Jones-un fırlanan dirsək zərbəsini müdafiə etməsi.

2. Conor McGregor vs Nate Diaz II (UFC 202, 2016)

Tarix və yer: 20 avqust 2016, Las Vegas, ABŞ

Nəticə: McGregor çoxluq qərarı ilə qalib gəldi (48-47, 47-47, 48-47)

Döyüşün əhəmiyyəti: McGregor-Diaz rəqabətinin ikinci döyüşü MMA tarixinin ən çox satışa malik PPV hadisələrindən biri oldu. 5 raundluq qanlı və gərgin döyüş, texniki ustalıq, dözümlülük və iradənin nümayişi oldu.

Ən yaddaqalan an: 2-ci raundda McGregor-un Diaz-ı 3 dəfə nokdauna göndərməsi, lakin Diaz-ın ayağa qalxmağa davam etməsi.

3. Robbie Lawler vs Rory MacDonald II (UFC 189, 2015)

Tarix və yer: 11 iyul 2015, Las Vegas, ABŞ

Nəticə: Lawler 5-ci raundda texniki nokaut ilə qalib gəldi

Döyüşün əhəmiyyəti: Bu döyüş çox vaxt “Tarixdəki ən qanlı titul döyüşü” adlandırılır. İki döyüşçü 4 raund yarım ərzində bir-birini qəddarcasına cəzalandırdı. 4-cü raundun sonunda iki döyüşçünün qanlı üzlərlə bir-birinə baxması MMA tarixinin ən ikonik görüntülərindən birinə çevrildi.

Ən yaddaqalan an: 4-cü raundun sonunda iki döyüşçünün bir-birinə baxışı, üzlərindən qan axarkən.

4. Israel Adesanya vs Robert Whittaker I (UFC 243, 2019)

Tarix və yer: 6 oktyabr 2019, Melburn, Avstraliya

Nəticə: Adesanya 2-ci raundda nokaut ilə qalib gəldi

Döyüşün əhəmiyyəti: 57,127 tamaşaçı qarşısında keçirilən bu döyüş UFC tarixində ən yüksək ziyarətçi sayına sahib hadisə oldu. Adesanya-nın ustalıqla realizə etdiyi kontr-hücumları və döyüş zəkası ona çempionluğu qazandırdı.

Ən yaddaqalan an: 2-ci raundun sonunda Adesanya-nın sol kroşe ilə Whittaker-i nokaut etməsi.

5. Zhang Weili vs Joanna Jedrzejczyk I (UFC 248, 2020)

Tarix və yer: 7 mart 2020, Las Vegas, ABŞ

Nəticə: Zhang yekdil qərar ilə qalib gəldi (48-47, 48-47, 48-47)

Döyüşün əhəmiyyəti: Bu qarşılaşma qadın MMA tarixinin ən böyük döyüşü hesab olunur. İki döyüşçü 5 raund ərzində 783 zərbə mübadiləsi etdi ki, bu da UFC tarixində rekord göstərici idi. Döyüşdən sonra Joanna-nın üzündəki nəhəng hematoma MMA tarixinin ən məşhur təsvirlərindən birinə çevrildi.

Ən yaddaqalan an: 5-ci raundda hər iki döyüşçünün son qüvvələrini ortaya qoyaraq 50 saniyəlik fasiləsiz zərbə mübadiləsi.

6. Eddie Alvarez vs Michael Chandler I (Bellator 58, 2011)

Tarix və yer: 19 noyabr 2011, Florida, ABŞ

Nəticə: Chandler 4-cü raundda təslim (arxa boğma) ilə qalib gəldi

Döyüşün əhəmiyyəti: Bu döyüş UFC-dən kənar keçirilmiş ən böyük MMA qarşılaşmalarından biri hesab olunur. Döyüş texniki, fiziki və emosional baxımdan idmançıların limitlərini sınadı və Bellator təşkilatının reytinqini əhəmiyyətli dərəcədə artırdı.

Ən yaddaqalan an: 1-ci raundda Alvarez-in Chandler-i nokdauna göndərməsi, lakin Chandler-in 4-cü raundda geri qayıdaraq çempiona təslim fəndi tətbiq etməsi.

7. Anderson Silva vs Chael Sonnen I (UFC 117, 2010)

Tarix və yer: 7 avqust 2010, Oakland, ABŞ

Nəticə: Silva 5-ci raundda təslim (üçbucaq boğma) ilə qalib gəldi

Döyüşün əhəmiyyəti: Bu döyüş MMA tarixinin ən böyük “comeback” zəfərlərindən biridir. Sonnen 4.5 raund boyunca çempionu dominant güləş performansı ilə məğlub edirdi. Lakin Silva döyüşün son 2 dəqiqəsində üçbucaq boğma ilə rəqibini təslim etdi.

Ən yaddaqalan an: Son raundda Silva-nın ayaqları ilə Sonnen-in boynunu sıxaraq təslim etdirməsi.

8. Khabib Nurmagomedov vs Conor McGregor (UFC 229, 2018)

Tarix və yer: 6 oktyabr 2018, Las Vegas, ABŞ

Nəticə: Nurmagomedov 4-cü raundda təslim (boyun sıxması) ilə qalib gəldi

Döyüşün əhəmiyyəti: Bu qarşılaşma MMA tarixinin ən çox izlənilən və gəlir gətirən döyüşü oldu (2.4 milyon PPV satışı). Döyüşdən sonra Khabib-in rinqdən çıxaraq McGregor-un komandasına hücum etməsi MMA tarixinin ən mübahisəli anlarından biri oldu.

Ən yaddaqalan an: 4-cü raundda Khabib-in boyun sıxması ilə rəqibini təslim etməsi.

9. Dustin Poirier vs Justin Gaethje II (UFC 291, 2023)

Tarix və yer: 29 iyul 2023, Salt Lake City, ABŞ

Nəticə: Gaethje 2-ci raundda uçan diz zərbəsi ilə nokaut etdi

Döyüşün əhəmiyyəti: Bu döyüş MMA tarixinin ən yaxşı yüngül çəki revanşı hesab edilir. İlk döyüşdən fərqli olaraq, bu dəfə Gaethje daha texniki və səbirli döyüşərək, 2-ci raundda tarixə düşən uçan diz zərbəsi ilə Poirier-i nokaut etdi.

Ən yaddaqalan an: Gaethje-nin mükəmməl zamanlama ilə endirdiyi uçan diz zərbəsi, MMA tarixinin ən gözəl nokautlarından biri.

10. Rafael Fiziyev vs Justin Gaethje (UFC 286, 2023)

Tarix və yer: 18 mart 2023, London, Birləşmiş Krallıq

Nəticə: Fiziyev majority qərarla qalib gəldi (29-28, 29-28, 28-28)

Döyüşün əhəmiyyəti: Bu döyüş Azərbaycan MMA tarixi üçün dönüş nöqtəsi oldu. Fiziyev, “The Highlight” ləqəbli Gaethje-yə qarşı texniki üstünlüyü və zərbə mübadiləsində dəqiqliyi ilə qalib gəldi. Döyüş həm texniki səviyyəsi, həm də emosional intensivliyi ilə tamaşaçıları heyran etdi.

Ən yaddaqalan an: 2-ci raundda Fiziyev-in Gaethje-ni sarsıdan kombinasiyalar seriyası və 3-cü raundda yaralanmasına baxmayaraq döyüşü davam etdirməsi.

Əlavə hörmətli qeydlər – tarixə düşən döyüşlər

Yuxarıdakı 10 döyüşdən əlavə, MMA tarixində xüsusi qeyd edilməli olan digər əfsanəvi qarşılaşmalar:

• Mauricio “Shogun” Rua vs Dan Henderson I (UFC 139, 2011) – MMA tarixinin ən yaxşı 5 raundluq döyüşlərindən biri
• Frankie Edgar vs Gray Maynard II və III (UFC 125, UFC 136) – Ən yaxşı trilogiya döyüşləri
• Tony Ferguson vs Justin Gaethje (UFC 249, 2020) – Pandemic dövründə keçirilən və Ferguson-un 12 döyüşlük qələbə seriyasını bitirən döyüş
• Amanda Nunes vs Cris Cyborg (UFC 232, 2018) – Qadın MMA tarixinin ən böyük ‘super fight’-ı

FAQ: MMA döyüşləri haqqında tez-tez verilən suallar

UFC tarixində ən çox izlənilən döyüş hansıdır?

Khabib Nurmagomedov və Conor McGregor arasındakı UFC 229 döyüşü 2.4 milyon PPV satışı ilə rekord sahibidir.

MMA tarixində ən uzun qələbə seriyası kimə məxsusdur?

Khabib Nurmagomedov 29-0 rekordla karyerasını başa vurdu və MMA tarixində məğlubiyyətsiz qalan ən uğurlu döyüşçüdür.

Azərbaycan döyüşçülərinin iştirak etdiyi ən əfsanəvi MMA döyüşü hansıdır?

Rafael Fiziyev və Justin Gaethje arasındakı UFC 286 döyüşü Azərbaycan tarixində ən böyük əhəmiyyətə malik MMA döyüşü sayılır.

Niyə Fedor Emelianenko-nun döyüşləri bu siyahıya daxil edilməyib?

Fedor-un bir çox klassik döyüşü var, xüsusilə Mirko Cro Cop və Antonio Rodrigo Nogueira-ya qarşı, lakin bu siyahı daha çox müasir MMA erasına fokuslanıb. İlk on birə girə bilməsə də, Fedor-un Pride dövrü döyüşləri MMA tarixinin mühüm hissəsidir.

Nəticə

MMA tarixi unudulmaz anlar, texniki ustalıq və döyüşçülərin mətanəti ilə doludur. Bu 10 əfsanəvi döyüş, idman növünün evolyusiyasını və döyüşçülərin limitlərini göstərir. Hər MMA həvəskarı, idman tarixinin bu canlı sənət əsərlərini izləməlidir.

MMA tarixi daim yeni klassiklər yaradır və 2025-ci ilin özü də yeni əfsanəvi döyüşlərə şahidlik edə bilər. Bəlkə də tezliklə bu siyahıya yeni adlar əlavə olunacaq.