MMA döyüş qaydaları 2025: Azərbaycanda MMA döyüş sənətinin əsas prinsipləri

Giriş: MMA döyüş sənəti haqqında

Qarışıq döyüş sənəti (MMA) son illərdə Azərbaycanda sürətlə populyarlaşan idman növüdür. 2025-ci ildə Azərbaycan MMA Federasiyası tərəfindən yenilənmiş qaydalara uyğun olaraq, bu idman növü daha da təkmilləşib. MMA, müxtəlif döyüş texnikalarını birləşdirən kompleks bir idman növüdür. Bu məqalə Azərbaycanda MMA döyüş qaydalarını, əsas prinsiplərini və 2025-ci ildə tətbiq olunan yenilikləri əhatə edir. İstər peşəkar idmançı, istərsə də həvəskar olaraq, bu məlumatlar döyüş sənətini daha yaxşı anlamağınıza kömək edəcək.

MMA qaydaları 2025: Yeni tənzimləmələr

Azərbaycan MMA Federasiyasının 2025-ci il üçün təqdim etdiyi yeni qaydalar beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılıb. Bakı Döyüş Akademiyasının baş məşqçisi Rəşad Əliyevin sözlərinə görə, “2025-ci ildəki yeni qaydalar həm idmançıların təhlükəsizliyini artırır, həm də döyüşün dinamikasını qoruyur”. Yeni qaydalarda döyüş müddəti, qadağan olunmuş zərbələr və mübarizə texnikalarına yenidən baxılıb.

Əsas MMA qaydaları

MMA döyüşlərində qaydalara riayət etmək olduqca vacibdir. Azərbaycanda 2025-ci ildə keçirilən rəsmi MMA yarışlarında aşağıdakı əsas qaydalar tətbiq olunur:

1. Döyüş müddəti: Peşəkar döyüşlərdə hər raund 5 dəqiqə, həvəskar döyüşlərdə isə 3 dəqiqə davam edir.
2. Raund sayı: Standart döyüşlərdə 3 raund, titul döyüşlərində isə 5 raund olur.
3. Qələbə üsulları: Nokaut, texniki nokaut, təslim və hakimlərin qərarı ilə.
4. Çəki kateqoriyaları: 8 əsas çəki kateqoriyası (saman çəkisindən ağır çəkiyə qədər).
5. Döyüş sahəsi: Altıbucaqlı qəfəs və ya rinq (təşkilatdan asılı olaraq).

MMA-da qadağan olunmuş zərbələr və fəndlər

MMA idman növü olduğundan, idmançıların sağlamlığını qorumaq məqsədi ilə bir sıra zərbə və fəndlər qadağan edilib. 2025-ci il Azərbaycan MMA qaydalarına görə qadağan olunmuş hərəkətlər:

• Gözə barmaqla zərbə
• Boğaza zərbə
• Kəllə ilə zərbə
• Qasıq nahiyəsinə zərbə
• Onurğaya zərbə
• Əlcəklərin barmaqlarından tutmaq
• Saçdan, qulaqdan və ya döyüş şortundan yapışmaq
• 12-6 istiqamətində dirsək zərbələri
• Kiçik oynaqları bükmək (barmaqlar)
• Rinqin kənarından tutmaq
• Arxadan başa və ya onurğaya zərbə

Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan MMA Federasiyası 2025-ci ildə bəzi qaydaları yumşaldıb. Məsələn, diz ilə başa zərbə artıq müəyyən şəraitdə icazəlidir. 25 Mart 2025-ci ildə keçirilən “Xəzər Fight Night” turnirində bu yeni qaydalar ilk dəfə tətbiq edildi.

UFC ilə MMA arasındakı fərq

Çox vaxt MMA ilə UFC qarışdırılır. UFC (Ultimate Fighting Championship) dünyada ən böyük MMA təşkilatıdır, lakin MMA idman növünün özüdür. Aşağıdakı cədvəl MMA ilə UFC arasındakı əsas fərqləri göstərir:

UFC-də müqavilə imzalamış Azərbaycan əsilli Rafael Fiziyev hazırda ən uğurlu MMA idmançılarımızdan biridir. 2025-ci ildə Azərbaycan MMA Federasiyası UFC ilə əməkdaşlıq memorandumu imzalayıb və gələcəkdə ölkəmizdə UFC turnirinin keçirilməsi planlaşdırılır.

Azərbaycanda MMA klubları və məşq imkanları

Azərbaycanda MMA idmanı ilə məşğul olmaq istəyənlər üçün bir çox peşəkar klublar mövcuddur. 2025-ci il statistikasına görə, ölkəmizdə 35-dən çox MMA klubu fəaliyyət göstərir və təxminən 3000 registrasiya olunmuş idmançı var. Ən populyar MMA klubları:

1. Bakı Döyüş Klubu – Bakı şəhəri, Nərimanov rayonu
2. Şahin MMA Akademiyası – Bakı şəhəri, Yasamal rayonu
3. Qafqaz Döyüş Mərkəzi – Sumqayıt şəhəri
4. Zəfər MMA Klubu – Gəncə şəhəri
5. Qarabağ Döyüş Sənətləri – Bakı şəhəri, Xətai rayonu

Bu klublardan əlavə, Azərbaycanda MMA həvəskarları üçün müntəzəm seminarlar və master-klaslar keçirilir. 2025-ci ilin iyun ayında keçmiş UFC çempionu Xəbib Nurməhəmmədov Bakıya gələrək yerli idmançılar üçün master-klas keçirəcək.

Azərbaycanda MMA döyüşçülərinin nailiyyətləri

Son illərdə Azərbaycan MMA idmançıları beynəlxalq arenada böyük uğurlar qazanıblar. 2025-ci ilin əvvəlində Zaur Məmmədov BRAVE CF təşkilatında çempion oldu. Azərbaycan MMA tarixi üçün bu önəmli hadisə yerli gənclər arasında idman növünə marağı daha da artırdı.

Ən yüksək nailiyyətlər qazanmış Azərbaycan MMA idmançıları:

MMA döyüş texnikaları və hazırlıq prosesi

MMA kompleks bir idman növü olduğundan, idmançılar müxtəlif döyüş sənətlərindən texnikalar öyrənirlər. Peşəkar MMA döyüşçüsü olmaq üçün aşağıdakı döyüş sənətlərində təcrübə qazanmaq faydalıdır:

• Boks: Zərbə texnikaları və əl müdafiəsi
• Kikboksinq: Ayaq zərbələri və kombinasiyalar
• Cüdo: Atma və mövqe texnikaları
• Braziliya Ciu-Citsu: Yerə salma və təslim etmə texnikaları
• Güləş: Nəzarət və takedown texnikaları
• Sambo: Kompleks döyüş texnikaları

Azərbaycan Milli Güləş Federasiyasının prezidenti Fazil Məmmədov qeyd edir: “Ənənəvi güləş təcrübəsi olan idmançılarımız MMA-da böyük potensial göstərir. 2025-ci ildə bu keçidi asanlaşdırmaq üçün xüsusi proqram yaradılıb.”

MMA döyüşçüsü üçün hazırlıq rejimi

Peşəkar MMA döyüşçüsü olmaq üçün ciddi hazırlıq rejimi tələb olunur. Orta hesabla, peşəkar idmançılar həftədə 20-25 saat məşq edirlər. Tipik həftəlik məşq qrafiki:

• Bazar ertəsi: Zərbə texnikaları (2 saat) + Ümumi fiziki hazırlıq (1 saat)
• Çərşənbə axşamı: Güləş və yerə salma texnikaları (2 saat) + Sparrinq (1 saat)
• Çərşənbə: Texnika təkmilləşdirmə (2 saat) + Kardio (1 saat)
• Cümə axşamı: Təslim etmə texnikaları (2 saat) + Sparrinq (1 saat)
• Cümə: Qarışıq texnikalar və döyüş simulyasiyası (3 saat)
• Şənbə: Yüngül texnika məşqi və bərpa (2 saat)
• Bazar: İstirahət və bərpa

FAQ: MMA haqqında tez-tez verilən suallar

MMA döyüşü neçə raunddan ibarətdir?

MMA döyüşləri Azərbaycanda 2025-ci il qaydalarına əsasən standart döyüşlərdə 3 raund, titul döyüşlərində isə 5 raunddan ibarətdir. Hər raund peşəkar döyüşlərdə 5 dəqiqə, həvəskar döyüşlərdə isə 3 dəqiqə davam edir. Raundlar arasında 1 dəqiqəlik fasilə verilir.

MMA ilə boks arasında hansı fərqlər var?

MMA və boks arasında əhəmiyyətli fərqlər var. Boks yalnız əl zərbələrindən istifadə edilən idman növüdür, MMA isə bütün zərbələr, atma, yerə salma və təslim etmə texnikalarını əhatə edir. Bundan əlavə, MMA-da daha kiçik əlcəklər istifadə olunur və döyüş qəfəsdə keçirilir. 14 Fevral 2025-ci ildə Avropa Boks Federasiyasının sədri Jean Dupont Bakıda keçirilən konfransda MMA və boks arasındakı əməkdaşlıq perspektivlərini müzakirə etdi.

Azərbaycanda MMA yarışlarında iştirak etmək üçün nə etmək lazımdır?

Azərbaycanda MMA yarışlarında iştirak etmək üçün rəsmi qeydiyyatdan keçmiş MMA klublarından birində məşq etmək və Azərbaycan MMA Federasiyasında lisenziya almaq lazımdır. Həvəskar turnirlərdə iştirak üçün minimum 6 ay məşq təcrübəsi, peşəkar turnirlərdə iştirak üçün isə ən azı 3 həvəskar döyüş təcrübəsi tələb olunur. Federasiya nümayəndəsi Eldar Qasımov bildirib ki, “2025-ci ildə həvəskar idmançılar üçün yeni liqa yaradılıb”.

MMA döyüşçüsü olmaq üçün hansı yaşdan başlamaq lazımdır?

MMA-ya uşaqlar 8-10 yaşından başlaya bilərlər, lakin bu yaşda əsasən texnika və ümumi fiziki hazırlıq üzərində işlənir. Tam kontaktlı sparrinqlər isə 16 yaşından sonra tövsiyə olunur. Peşəkar döyüşlərə qatılmaq üçün Azərbaycanda minimum yaş həddi 18-dir. UFC isə idmançıları minimum 21 yaşında qəbul edir.

MMA qaydalarında 2025-ci ildə hansı dəyişikliklər olub?

2025-ci ildə Azərbaycanda MMA qaydalarında bəzi dəyişikliklər edildi:

• Yerdə diz zərbələri artıq icazəlidir
• Qadınlar üçün raund müddəti 5 dəqiqəyə çıxarıldı (əvvəl 3 dəqiqə idi)
• Həvəskar döyüşlərdə baş qoruyuculardan istifadə tələb olunur
• Döyüşdən əvvəl tibbi yoxlama prosedurları genişləndirildi
• Hakimlərin qərarına etiraz etmək üçün video təkrar sistemi tətbiq edildi

Nəticə: MMA döyüş sənətinin gələcəyi

MMA döyüş sənəti Azərbaycanda sürətlə inkişaf edir və populyarlığı artır. 2025-ci ildə tətbiq olunan yeni qaydalar və standartlar bu idman növünün daha da təkmilləşməsinə xidmət edir. Həm peşəkar, həm də həvəskar səviyyədə MMA ilə məşğul olmaq üçün ölkəmizdə kifayət qədər imkanlar mövcuddur.

Azərbaycan MMA Federasiyası 2025-2030 illər üçün yeni inkişaf strategiyası hazırlayıb. Bu strategiya çərçivəsində bölgələrdə MMA məktəblərinin açılması, beynəlxalq turnirlərin təşkili və yerli idmançıların UFC kimi nüfuzlu təşkilatlarda təmsil olunması hədəflənir.

Siz də MMA ilə maraqlanırsınızsa, yuxarıda qeyd olunan klublarla əlaqə saxlaya və bu dinamik idman növünü öyrənməyə başlaya bilərsiniz. MMA qaydalarını, texnikalarını və əsas prinsiplərini bilmək sizə bu idman növündə uğur qazanmağa kömək edəcək.

MMA haqqında ətraflı məlumat almaq üçün Azərbaycan MMA Federasiyasının rəsmi saytını ziyarət edə bilərsiniz.